Osmanlı’nın Dericilik Tarihi ‘Kayıt’ Altında
Fatih Sultan Mehmet zamanında İstanbul Kazlıçeşme’de faaliyete geçen deri sektörünün, Tanzimat dönemine kadar geçirdiği evrenin hikayesi, Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları arasından neşredilen ‘Debbağlıktan Dericiliğe’ adlı kitapta dile geldi.
İstanbul’un sinaî şehri olmasını isteyen Fatih Sultan Mehmet’in, emriyle kurulan ‘debbağhane’ler imparatorluğun ve dünyanın deri merkezi haline gelmişti. Prof. Dr. Ahmet Kala, debbağhanelerin Tanzimat’ta deri fabrikalarına dönüştüğü süreci, Osmanlı arşiv belgelerine dayalı olarak kaleme aldı.
Prof. Dr. Kala, 269 sayfalık eserinde, Ahi Evren tarafından geliştirilen ahi esnaf ve sanayi teşkilatını, kümelenme modeli ve bu modele uygun kurulan debbağ sanayi birliklerini, vakıflar arasında inşa edilen İstanbul deri sanayi sitelerini, deri üretimini, deri sanayinin doğuşunu ve Tanzimat’a kadar gelişimini yazdı.
Dericiliğin İstanbul özelikle de Kazlıçeşme merkezli gelişim sürecinin anlatıldığı eserde; yüzlerce minyatür, fotoğrafın yanı sıra ‘Ahi Lakaplı Vakfılar’ ile ‘Ahi Evren Vakıfları’ ile ilgili 2 liste de yer alıyor.
İlk bölümünde ‘Ahi Evren’ modelinin doğumu, gelişimi ve etkilerine değinilen eserin; 2. bölümünde dericilikle ilgili esnaf birlikleri, 3. bölümde debbağ meslek birlikleri ile vakıflar, 4. bölümünde de debbağ meslek birliklerinin sınaî mülkiyet hakları ile bilgilere yer verilmiş.
Eserin ‘Sunuş’ kısmanda Zeytinburnu ile özleşmiş dericiliğin, tarihi ile iktisadi unsurlarının yanında kültürel bir varlık olarak da kabul edilmesi gerektiğini ifade eden Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, bu hikayenin kayıt altına alınmasını bir vazife olarak adlettikleri kaydetti.
