Kamu ihalelerine kontrol geliyor

Kamu İhale Kurumu Başkanı Şener Akkaynak kamu ihalelerine getirecekleri yeni düzenlemeleri Ekononist’e açıkladı. Şener Akkaynak sistemdeki aksaklıklar ve kurallara uymama konusunda karşılaştıkları sorunları şöyle değerlendirdi; “Eskiden KİT denilen sistemde müdebbir bir tüccar gibi davranma gereği vardı. Kendi ihalelerini kendi yöntemleriyle ve kârlılık esasına göre yapma gereği. Ama şimdi her kuruluş bu kurallara uyacak dediğiniz zaman bu kurallara uymayı alışkanlık haline getirmeyen kurumlarda bir direnç başladı. “Ben her şeyi kolayca hallediyordum, alıyordum, satıyordum. Bu da nereden çıktı” diyorlar şimdi. İkincisi bazı bakanların hep ihaleler yüzünden yüce divana gittikleri düşünülürse, ihale ile ilgili kişiler kirlenmişlerdi. Şimdi bunlar ortadan kaldırılmaya çalışılıyor. Sonuncusu da süreler ve usul ile ilgili sıkıntılar. Artık en ufak bir mal alımı için bile hangi kriterlere göre hangi usulde alınacağı ihalelerin nasıl yapılacağı ve hangi süreler içinde bitirilmesi gerektiği kurallara bağlı.”

Akkaynak, Türkiye’de kamuda 5 bin proje mezarlığı olduğuna işaret ederek, eskisi gibi “Ben bunun fiyatını 100 tespit ettim. Ne kadar kırım yaparsınız” döneminin bittiğini ifade etti. Kamu kurumlarının en ekonomik olanını seçmekle yükümlü olduğunu söyeyen Akkaynak kanunda değişecek unsurları da şöyle sıraladı; “Bundan önce yapılan 40 maddelik değişiklik bizim dışımızda yapıldı. Şu anda da değiştirilmesi gerektiği söyleniyor, demek ki son yapılan değişiklik yanlışmış. Bu yapılanların hepsi AB İlerleme Raporu’nda geriye gidiş diye değerlendirildi. Biz aslında geçmişte bunu anlattık ama olmadı. “Bir değişiklik yapılacaksa burada olmalı. En azından bizim gözetimimizde olmalı” dedim ama olmadı. Şimdi ise Maliye Bakanlığı ile bir konsensüse vardık. Radikal değişiklikleri önerme şansına sahip olacağız. Yeni kanun AB’ye tam uyumlu olmayacak ama hem uyum hem de İlerleme Raporu’ndaki geriye gitmeyi önleyecek bir takım değişiklikler yapacağız. Örneğin son değişiklikte konsorsiyumların her ihaleye girebileceği belirtildi ancak ne olduğu ve nasıl işleyeceği konusu düzenlenmedi.

Düzenlemeleri yaparken iki engelle karşılacaklarını belirten Akkaynak şöyle konuştu; “Birincisi hükümete anlatma aşamasında kanunla ilgili başka istemler varsa muhtemelen onlar girecek. “Biz bunu istemiyoruz, iyice bozarsınız” deme şansımız yok. İkincisi TBMM’ye gittiğinde, bu sefer başka bağlantılar olacak. Diyelim ki bir ilin özel sorunları var bunlar kanuna koyulmaya çalışılacak. En çok oynanan madde istisna maddeleri. Herkes bunun dışına kaçmaya çalışır. Bir de bizde muafiyet maddesi yoktur. Kimseye hiçbir ayrıcalık tanınmamıştır. Kamu hisse oranı yüzde 51’in üzerinde olan bütün kurumlar Kamu İhale Kanunu’na tabidir. Yeni kanun çalışmaları sırasında bir muafiyet maddesi gelirse bu kanun uygulanmaz.”

Elektronik İmza

Şener Akkaynak, elektronik imza ve yeni ihale kontrol sistemi ile ilgili de şu bilgileri veriyor: “Elektronik imzanın ikincil mevzuatları var. Onlar bekleniyor ama biz elektronik uygulamalar konusunda hem kurum içinde hem de ihaleler konusunda neredeyse kağıdı kaldırdık. Elektronik imza çıkar çıkmaz, elektronik ihale yapmaya hazırız. Biz şu anda ihalelerin hangi aşamalardan geçtiğini, nasıl bağlandığını kontrol edemiyoruz. Bize geri dönmeleri lazım, isteklerini bildiriyorlar bize, ancak ihalenin sonucunu bildirmiyorlar.

Yeni yılda bizden istekte bulunduklarında önce eksiklerini tamamla diyeceğiz. İhale kontrol sistemi kuracağız ve ‘Geçmişte bizden 3 tane numara almışsın ama sonucu bildirmemişsin önce bu sonucu bildir ondan sonra yeni ihaleye geç’ diyeceğiz. Sonucu bildirmeden bizden kayıt numarası alamayacaklar. Kimseyi kınamıyorum ama düşünsenize bazı kurumlar var ki 2004’te hiç ihale yapmamış görünüyorlar. Ama yaptılar.”