İlk Enderun Teravih’i Seyitnizam Camii’nde Kılınacak
Osmanlı’dan kalma bir gelenek olan Enderun Teravih Namazı, Seyitnizam Camii’nde yaşatılmaya devam ediyor. Peki Enderun teravihi nedir, nasıl kılınır, adını nereden almıştır?
Günümüzde unutulmaya yüz tutmuş, musikinin ibadete yansıyan güzel örneklerinden biri olan Enderun usulü teravih namazı, adını Osmanlı’daki Enderun Mektebi’nden almaktadır. Osmanlı Sarayı’ndaki Enderun Mektebi’nden çıkan hocaların kıldırdığı namaz bu sebeple günümüze Enderun usulü teravih namazı olarak gelmiştir.
80 yıl öncesinde neredeyse tüm camilerde kılınan bu Teravih namazını diğer Teravih namazından farklı kılan özelliği ise namazın kılınma şeklidir. Saraydan başlayıp günümüze kadar gelen Enderun teravihini ilk defa ortaya koyan kişinin kim olduğu tam olarak bilinmese de uzmanlar, Enderun teravihini Buhurizade Mustafa Itri Efendi’ye (1712) dayandırmaktadır.
“ENDERUN USULÜ TERAVİH NAMAZI NASIL KILINIR?”
Enderun teravihinin kılınma amacı, namazda farklı makamlar kullanmak suretiyle ibadete ruhani bir boyut kazandırmaktır. Aynı zamanda bu namazın salavat, ilahi ve zikirler eşliğinde farklı makamlarla kılınmasının bir diğer sebebi ise cemaati camiye gelmeye teşvik etmek ve camiye gelenleri huzura kavuşturmaktır.
Enderun usulü teravih, iki şekilde kılınır. Birincisinde imam, müezzinleri makam geçkileri ile yönlendirir, ikincisinde ise makamlar arasındaki geçkileri müezzinler sağlar. Buna göre ilk gecede geçkileri müezzinler sağlar. Namazda Fatiha’dan sonra okunan zamm-ı sureler ise asla rastgele seçilmez. Manalarına bakılarak tertip edilirler. Seçilen ayetler, daha çok rahmet ayetleri ve tesbih ayetlerinden oluşur. İlk on günde Ramazan ayına ulaşmaktan duyulan sevincin dile getirildiği ilahiler, ikinci on günde yerini Allah’tan rahmet ve merhamet niyaz eden ilahilere bırakır. Son on günde ise Ramazan’ın uğurlanmasından duyulan hüzünlü ilahiler okunur. Kısacası Enderun teravih namazı, her dört rekatı Türk Musikisi’nin farklı makamlarında kılınan ve bu makamların ilahilerle süslendiği, müezzinlerin ise makamlar arasında geçişi salavat eşliğinde yaptığı bir Osmanlı Enderun Mektebi geleneğidir.
Enderun teravihinde en çok hicaz, segâh, isfahan, uşşak ve acemaşiran makamları kullanılır. Kullanılan bu makamlar sayesinde teravihe geç kalan bir kimse, namazın kılındığı makamdan hocanın kaçıncı rekatı kıldırdığını anlayabilir.
ENDERUN GELENEĞİ SEYİTNİZAM CAMİİ’NDE YAŞATILIYOR
Zeytinburnu’nda yer alan Seyitnizam Camii, Osmanlı’dan kalan bu kültürü yaşatmak adına cuma günü ilk Enderun teravihini kıldırmak için ziyaretçilerini bekliyor. Her Ramazan’da dolup taşan Seyitnizam Camii, bu senede binlerce vatandaşı ağırlayacak. Teravih namazlarının geleneksel bir adresi olan kutsal mekanda son hazırlıklar tamamlanmış durumda. Teravihten hemen sonra okunacak Kur’an tilavetinin ardından cami avlusunda doğal limonata ikramı yapılacak.
